Een openlucht leslokaal als vrijplaats voor het denken en de waarneming.
Het Metamorfose Lokaal is een nieuwe vrijplaats voor het denken in hartje Middelburg: een plek van en voor iedereen, waar het draait om zelf waarnemen, anders kijken en een eigen oordeel vellen. Dit openbaar leslokaal zorgt voor kruisbestuiving en uitwisseling van kennis en kunde vertrekkend vanuit het thema ‘metamorfose’. De wens is dat verschillende publieksgroepen hier met elkaar in dialoog treden: jong en oud, cultuurminnend en geschiedenisfans, wetenschappelijk en artistiek aangelegd, uit de Zeeuwse klei getrokken of van elders.
Het Metamorfose Lokaal is opgedragen aan stadgenoot, fijnschilder en insectenkundige Johannes Goedaert (1617-1668). Als een ware pionier beschreef en tekende hij de volledige metamorfose (gedaanteverwisseling) van insecten in zijn driedelige levenswerk Metamorphosis Naturalis (1660, 1667, 1668). Op initiatief van Kees Beaart, auteur van Johannes Goedaert, Fijnschilder en Entomoloog wijdde het Zeeuws Museum in 2017 de tentoonstelling Uyt Eygen Ervarendtheyd aan Goedaert’s wonderlijke Onder-vindinge, Be-vindinge en Veranderinge.
De waerheit (… ) heb ik met ervarentheyd bevonden inde wormen, rupsen, maden, ende dierghelicke kruypende ghedierten.
Ontwerp en programmering
Het ontwerp van Sophie Krier en Henriëtte Waal verwezenlijkt de oorspronkelijke wens voor een openlucht leslokaal van toenmalige UCR Dean Barbara Oomen. Tegelijk is het ontwerp een hommage aan de niet aflatende nieuwsgierigheid van Goedaert. Met hulp van een vakkundig team realiseerde Krier & Waal rondgemaakte, houten leuningen geënt op verschillende zit- en stahoogtes voor ca. 25 personen; de omarming van één van de lindebomen als stille getuige van het kringgesprek; een cirkel van hergebruikte kinderkopjes afkomstig van de herbestrating van het Helmplein; een drinkfontein; de Goedaert Gown (een geïllustreerde versie van de traditionele toga), te leen via de receptie van UCR; en een Metamorfose wandeling langs plekken die getuigen van de vroege wetenschapsbeoefening en insectenkunde in Middelburg (de route is in 2017 onder grote belangstelling proef gelopen).
De ronde vorm van het Metamorfose Lokaal refereert aan de Middelburgse Snijkamer. Dit anatomische theater uit 1658 is volgens wetenschapshistoricus Huib Zuidervaart een vroege proeftuin voor de eigen waarneming en ‘convergentiepunt van kennis’ geweest voor de stad (Zuidervaart 2009).
De zakformaat publicatie Metamorfoselokaal_Zakcatalogus, uitgebracht in gelimiteerde editie, en vormgegeven door Inedition, verbeeldt het vooronderzoek van Krier & Waal.
In het openlucht is iedere leervorm denkbaar
Tijdens de opening van het openlucht leslokaal gaf de Gentse kunstenaar Dirk Zoete een muzikaal omlijste performance samen met Latzi Jones in het kader van Façade 2017, een manifestatie van CBK Zeeland. Foto’s Thom Schaar.
Op een winderige zondagochtend na de inwijding van het Metamorfose Lokaal werd de eerste openbare tekenles “De denkende monnik” gegeven door Sylvia Radius (Cultuurhuis Kuiperspoort), ingeleid door een lezing van cultuurhistorica Jeanine Dekker.
Nog voordat het Metamorfose Lokaal werd geplaatst, is er geëxperimenteerd met het Helmplein als locatie voor (tijdelijke) kunstinterventies; in dit geval het werk ‘As If I Became Upside Down, Right Side Up (Humming Stones)’ bestaande uit zingende stenen van Hannah Weinberger (1988, Bazel, Zwitserland), dat deel uitmaakte van de tentoonstelling ‘Why Patterns?’ in de Vleeshal – een groepstentoonstelling met kunstenaars die allemaal met experimentele muziek werken en die vernoemd is naar een compositie van Morton Feldman.
Colofon
Het openlucht leslokaal is ondersteund door University College Roosevelt en Gemeente Middelburg in het kader van 800 Jaar Middelburg, en door vele donateurs via het crowdfunding platform Geef Onderwijs.
De opening van het openlucht leslokaal (2017) sloot aan bij de viering van de 400ste geboortejaar van stadgenoot, fijnschilder en insectenkundige Johannes Goedaert (1617-1668), een initiatief van Kees Beaart (Goedaert Collectie, Stichting Natuurrijk). Sophie Krier stelde de tentoonstelling Uyt Eygen Ervarendtheyd, over wat we kunnen leren van Goedaert, samen met Manon Berendse op uitnodiging van het Zeeuws Museum.
Het project is mede mogelijk gemaakt door een coaching traject van Provincie Zeeland i.s.m. Douw & Koren en medewerking van Zeeuws Hout, Scheepswerf Arnemuiden / Stichting Behoud Hoogaars en metaalbedrijf Minderhout-Schipper uit Arnestein. Gaandeweg ontstond een kleurrijke lijst vrienden met wie over een toekomstige discipline-overstijgende seizoensprogrammering van het Metamorfose Lokaal is nagedacht: hun namen staan in de laatste pagina’s van het Metamorfoselokaal_Zakcatalogus.
Het Metamorfose Lokaal is onderdeel van een grote reeks activiteiten rond Goedaert door de jaren heen. Lees hier [link artikel Kees Beaart] een volledige overzicht van de betekenis van Goedaert door de jaren heen.
- Uyt Eygen Ervarentheid (tentoonstelling), Zeeuws Museum, 2016-2017. Ontwerp & samenstelling Sophie Krier
- Openlucht lezing Midas Dekkers & Goedaert Stadswandeling, Zeeuws Museum, 2017
- Metamorfose Lokaal (openlucht leslokaal), University College Roosevelt (Helmplein), 2017. Ontwerp Sophie Krier & Henriëtte Waal
- Goedaert Conferentie, University College Roosevelt, 2019. Samenstelling Arjan Dixhoorn, Kees Beaart, Sophie Krier ism het Zeeuws Genootschap
- Goedaert Gedenkteken Werkgroep (Tjeerd Blauw, Prieneke van Hoeve, Ollo Feenstra, Sophie Krier), 2019-2022
- Goedaert Gedenkteken, Molenwaterpark, 2022. Ontwerp Ollo Feenstra, realisatie Brandwerck. Gerealiseerd met steun van de Gemeente Middelburg, opbrengsten van het boek Johannes Goedaert. fijnschilder en entomoloog (2019) en De Zeêuwse Dialectvereêniging.
- Johannes Goedaert (film), 2022. Regie Sophie Krier & Roel van Tour, montage Wilbert van Eerland. Oorspronkelijk gemaakt voor de tentoonstelling Uyt Eygen Ervarentheid, Zeeuws Museum, 2016.